( 1463)مدت بسیار میکرد این دعا |
|
روز تا شب شب همه شب تاضحی |
( 1464)خلق میخندید بر گفتار او |
|
بر طمع خامی و بر بیگار او |
( 1465)که چه میگوید عجب این سستریش |
|
یا کسی داد است بنگ بیهشیش |
( 1466)راه روزی کسب و رنج است و تعب |
|
هر کسی را پیشهای داد و طلب |
( 1467)اطلبوا الارزاق فی اسبابها |
|
ادخلو الاوطان من ابوابها |
ضُحَى: چاشتگاه، روز، برآمدن آفتاب
بیگار:یعنی تلاش بىهوده کارى، کار بىفایده، و دراینجا نظر به امید بیهوده اوست که مطابق قسمتهای بعدی قصه، چندان هم بیهوده نیست.
گفت عیسى یا رب این اسرار چیست میل این ابله در این بیگار چیست
149 / د /2
سُست ریش: احمق، نادان.
سخت در ماند امیرِ سست ریش چون نه پس بیند نه پیش از احمقیش
1059 / د /1
بَنگ: گردى که از برگ شاهدانه به دست آورند و با خوردن یا دود کردن آن در قلیان و چپق حالتى شبیه به سکر دست دهد.
بنگ بیهُشی: یعنی مخدری که عقل را از کار بیندازد.
اُطلُبُوا الأَرزاق...: بجویید روزى را در سببهاى آن. چنان که در حدیث است: اطلبوا الرزق فى خبایا الارض: روزى را در نهان جاهاى زمین بجویید.»[1]
اُدخُلُوا الأوطانَ...: از درهاى اقامتگاهها به اقامتگاهها در آیید. گرفته از قرآن کریم است:
وَ أْتُوا اَلْبُیُوتَ مِنْ أَبْوابِها: از درهاى خانهها به خانهها در شوید، اشاره به آیه واقعه در سوره بقره «وَ أْتُوا اَلْبُیُوتَ مِنْ أَبْوابِها وَ اِتَّقُوا اَللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ » یعنى از در خانهها به آن وارد شوید و از خدا بترسید تا شاید رستگار شوید.[2]
وَ ادخُلُوا الأبیاتَ مِن أبوابِها وَ اطلُبُوا الأغراضَ فى أسبابها
1628/ د / 1
( 1463) همیشه از سر شب تا سحر و از صبح تا عصر همین دعا را مىکرد. ( 1464) مردم همه بگفتار او خندیده و از خام طمعى و عقیده او تعجب مىکردند. ( 1465) که این احمق چه مىگوید؟ آیا بنگ خورده یا حشیش کشیده؟. ( 1466) راه روزى پیدا کردن کسب هست و رنج و زحمت اینکه مىگوید بطور نادر هم نشده و اگر هم شده مایه تعجب بوده. ( 1467) و گفتهاند که روزى را از وسایل و اسباب آن بدست آورید و بخانهها از در آن وارد شوید.
محمدرضا افضلی تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد .... |